ÇATI
Çatı, binanın yağmur, kar, rüzgar, sıcak ve soğuktan koruyan, tamamlayıcı bir
parçasıdır. Çatısız bir bina veya binasız bir çatı düşünülemez.
Çatı, biçimi ve konstrüksiyonu binanın karşı karşıya kaldığı iç ve dış koşullar
ile kullanıcı gereksinimlerinin optimizasyonunu sağlayacak şekilde
tasarlanmalıdır. Tasarımcı bu optimizasyonu sağlayabilmek için Sistem Açılım
Seviyesi (SAS) bakış açısından, çatının açılım seviyesindeki düzeyini belirlemek
ve bu SAS’a göre sistemin tasarımını etkileyen ve uyulması zorunlu üst sistem
verileri ile tasarımcının elindeki seçimsel nitelikli alt sistem verilerinin
sentezini yapmak zorundadır. Çatı, binanın bir alt sistemi olduğundan öncelikle
SAS’ta açılım seviyesi belirlenmelidir. Önce, SAS’ta çatının yeri belirlenir.
Çatıyı etkileyen ve zorunlu olarak uyulması gereken tasarım verileri çatı açılım
seviyesinin üzerinde kalan sistemlerdir.
Ülke, bölge ve kent açılım seviyeleri coğrafi ve iklimsel özellikler yönünden
nasıl bir çatı yapılması gerektiğini belirler. Şu halde çatı, tasarım stratejisi
olarak uyulması zorunlu nitelikteki üst sistem tasarım verileri ile tasarımcının
seçimine bağlı alt sistem verilerinin optimum sentezi olarak ifade edilebilir.
ÇATI ÇEŞİTLERİ
Kullanım Şekline Göre Çatı Çeşitleri
Üzerinde Gezilebilen Çatılar : Bu çatılarda çatı üzeri teras, bahçe, açık ya da
kapalı otopark olarak kullanılmak üzere tasarlanırlar.
Üzerinde Gezilemeyen Çatılar : Bu çatılar, düz ya da eğimli olabilecekleri gibi,
yalnızca bakım ve onarım amacı ile üzerinde gezilebilir.
Yağış Suyunun Uzaklaştırılma Şekline Göre Çatı Çeşitleri
Dışa Akışlı Çatılar : Yağış suları çatının şekline nedeniyle çatının dışına
doğru aktığından bu çatılara dışa akışlı çatılar denir.
İçe Akışlı Çatılar : Yağış suları çatının şekline nedeniyle çatının içine doğru
aktığından bu çatılara içe akışlı çatılar denir.
Eğimine Göre Çatı Çeşitleri
Az Eğimli Çatılar : Eğimleri %0’dan %25’e kadar olan çatılar bu sınıfa girer.
Çok Eğimli Çatılar : Bu çeşit çatıların eğimi %25 ve daha büyük değerler alır.
Değişken Eğimli Çatılar : Bu tür çatılarda eğim değişkendir. Kubbe, tonoz ve
kabuk gibi yüzeylerin eğimleri 0-90o arasında değişebildiğinden, bu tür yüzeyler
bu gruba girerler.
Kaplama Malzemelerine Göre Çatı Çeşitleri
Kullanılacak örtü malzemesine göre çatıların sınıflandırılması, malzemenin
türüne göre yapılır.
Kiremit kaplamalı, çimento esaslı donatılı levha kaplamalı, metal kaplamalı,
bitüm kaplamalı, cam kaplamalı, polimer kaplamalı, doğal taş kaplamalı, bitkisel
kaplamalı, toprak kaplamalı çatılar.
Biçimine Göre Çatı Çeşitleri
Çatılar biçimlerine göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilirler.
Tek yüzeyli, beşik örtülü, kırma, mansard, kubbe, külah, şed, düz ya da az
eğimli çatılar.
Çatı Arası Havasının Varlığına Göre Çatı Çeşitleri
Çatı Arası Havası Olan Çatılar : Bu tür çatılarda örtü ve koruyucu katmanlarla
taşıyıcı sistem arasında bir hava tabakası bulunur.
Çatı Arası Havası Olmayan Çatılar : Bu tür çatılarda örtü ve koruyucu
katmanlarla taşıyıcı sistem arasında bir hava tabakası mevcut değildir.
Taşıyıcılık Niteliğine Göre Çatı Çeşitleri
Oturtma çatılar, asma çatılar, karma çatılar olmak üzere üçe ayrılırlar.
ÇATI YALITIMI
Bina dış kabuk elemanı olarak çatının, maruz kaldığı iç ve dış ortam fiziksel
koşullarının kontrolleri amacıyla yalıtım önemli bir parametredir. Yalıtılması
gereken başlıca etmenler su/buhar, ısı ışık/radyasyon ve ses olarak
sıralanabilir.
Çatı Su/ Buhar Yalıtımı Uygulamaları
Kar ve yağış sularının uzaklaştırılması, eğimli ve kaplama esaslı çatılarda
çatının şekli yönünden önemli bir sorun oluşturmazken, eğimli olmayan teras
çatılarda bu suların küçük eğimlerle su gideri noktalarına yönlendirilmesi
şeklinde çözümlenir.
Bina iç hacminde oluşacak su buharı basıncı nedeniyle bu hacmi çevreleyen tüm
yapı elemanlarından geçerek dışarı çıkmak isteyecektir. Bu su buharının
uzaklaştırılması, çatı türlerine göre değişiklik gösterir.
Soğuk çatılarda iç hacimlerde oluşacak su buharı, varsa betonarme taşıyıcı
döşemeyi, böyle bir döşeme yoksa hacmin tavanını katederek üstteki hava
tabakasına ulaşacaktır. Su buharı burada bina çatısının kaplama kısmından ve
özellikle kaplama esaslı örtü malzemelerinin( kiremit, metal kaplama vb.)
aralıklarından doğrudan dış atmosfere çıkacaktır.
Ancak, sıcak çatıda yağış sularının aşağıya geçmesine engel olan su yalıtım
katmanı su buharının dış ortama geçişini de engelleyeceğinden, özel bir önlem
alınarak su buharının kolayca dışarı çıkması sağlanmalıdır.
Çatı Isı Yalıtımı Uygulamaları
Bina dış kabuğundaki ısı kaybının önemli bir kesimini çatılardan kaybedilen ısı
enerjisi oluşturmaktadır. Çatılarda bu ısı kaybının belirli nitelikte ısı
yalıtım malzemeleri kullanılarak önlenmesi gerekir.
Isı yalıtım malzemelerinin kullanımı çatının türüne göre değişiklik
gösterecektir. Soğuk çatılarda çatı arasının mekan olarak kullanılmadığı
durumlarda, ısı tutucu malzeme doğrudan döşeme üzerine serilebilir. Çatı
arasının mekan olarak kullanılması durumunda, ısı yalıtımı sorununun doğrudan
örtü sistemi içinde çözülmesi gereklidir. Buna karşın sıcak çatı çözümlerinde
kullanılacak açık gözenekli klasik ısı tutucuların noktasal yüklere karşı
taşıyıcılığını artırmak amacıyla bir şap katmanı ile birlikte kullanılması
gerekirken, kapalı gözenekli ve sudan etkilenmeyen ısı tutucu malzemelerin
üretilmesi sonucu, ısı tutucu malzemenin su yalıtım katmanlarının üstüne
uygulanabilmesi için ters çatı yapma olanağı sağlanmıştır. Yüksek ısı ortamı ile
çalışılan fabrikalarda alttan yalıtımlı bir çatı istendiği takdirde, çatı üst
tarafının daha güçlü yalıtılması gerekemektedir.
Çatı Işık / Radyasyon Yalıtımı Uygulamaları
Sıcak çatıların ışık ve radyasyon ile ilişkileri ışık gereksinmesi ve
radyasyondan korunma olarak ele alınabilir. Işık gereksinmesi için sıcak
çatılarda çatı ışıklıkları yapılır. Bunlar sıcak çatı altındaki mekanlara ışık
sağlamak üzere kullanılırlar.
Radyasyon sıcak çatıların korunması gereken bir etmendir. Özellikle bitüm ve
benzeri siyah ya da koyu renkli sıcak çatı son katmanlarının güne radyasyonunun
olumsuz etkilerinden korunması için radyasyon koruyucuları kullanılır. Bunların
başında beyaz renkli yuvarlak çakıllar gelir. Bu malzeme son bitümlü katman
üzerine 1-2 cm büyüklükte bitümle yapıştırılmış ince çakıl tabakası halinde,
bunun üzerine de 4-5 cm büyüklükte beyaz renkli serbest çakıl halinde serilerek
kullanılır. Çakılın beyaz rengi radyasyonu yansıtarak alttaki bitüm katmanının
ısınmasına ve çözülmesine engel olur.
Çatı Ses Yalıtımı Uygulamaları
Döşemelerde ses sorunu ortam ya da darbe seslerinin yalıtılması sorunu olarak
anlaşılabilir. Özellikle ortam sesinin döşemeden geçmemesi için döşemenin bu ses
titreşimi ile membran titreşimi yapamayacak derecede ağır olmalıdır. Sıcak
çatılar üzerindeki değişik katmanlar ve bu katmanlar ile hareketli yükleri de
taşıyacak şekilde tasarlanıp hesaplandığından, bu tür çatı döşemelerinde ortam
sesinin sorun oluşturması pek gündeme gelmez. Ancak, üzerinde gezilebilir sıcak
çatılarda darbe sesinin rahatsızlık vermemesi için yüzer şap şeklinde bir
uygulama olumlu sonuç verir.
Soğuk çatılarda genel olarak kaplama ve taşıyıcı döşeme arasında hava yastığı
bulunması ses yalıtımı açısından olumlu bir etki yapar. Bu tür çatılarda, çatı
üzerinde gezilemeyeceğinden, darbe sesi de söz konusu değildir.
Isı yalıtım sektöründe yaptığı kaliteli uygulamalar ile liderliğini koruyan
BDR Yapı ve Mantolama, ısı yalıtım uygulamaları dışında müşterilerine
sağladığı ek hizmetlerle de çevresine değer katmaktadır. Güçlü tedarikçi ağı ile
geniş bir yelpazede ek uygulama hizmeti veren BDR Yapı ve Mantolama,
yenilikçi kimliğiyle dünya ve Türkiye’deki trendleri takip ederek müşteriye özel
çözümler sunmaktadır.
Sizde hemen strong>ücretsiz keşif formumuzu doldurabilir veya 0216 378 24 34 numaralı
telefonlardan bize ulaşabilirsiniz. Müşteri temsilcilerimiz en kısa sürede sizi
arayarak, binanıza en uygun paket sistem seçiminde size yardımcı olacak ve keşif
randevu işleminizi gerçekleştirecektir.