Bilgi Arşivi

MANTOLAMA
Mantolama basit olarak, dışarıdaki ısıyı içeriye sokmadan, içerideki ısıyı korumak amacı ile yapının bir nevi manto içine alınması, ısı yalıtım malzemeleri ile kaplanmasıdır. Teknik olarak ise ısı yalıtımı, herhangi bir ısı köprüsü oluşmayacak şekilde , gerekli ısı izolasyon katsayısına ulaşmak için bina dış yüzeylerine yapılan ısı izolasyonudur.

Mantolama sadece kışın içerideki sıcak havanın dışarı çıkması anlamında değildir. Aynı zamanda yaz aylarında da içerideki soğuk havanın dışarı çıkmasına engel olur ve iç kısımların ısı kaybını azaltır. mantolama dediğimiz sistem günümüzün en yaygın ısı yalıtım sistemidir.
Dış cephe mantolaması iyi olan bir yapıda ısıtma ve soğutma için kullanılan enerjinin daha az kullanılması ve ısıtma ve soğutma sistemlerinizden kaynaklanan giderlerin daha ekonomik rakamlara indirilmesine de yarar. Aynı zamanda bir diğer yönden de bakarsak daha az yakıt kullanılması hava kirliligini önler. Yapıların cephelerinde ısı ve nem iletimi azalacağından binaların ömrü uzar.

İnsanlar konforlu ve ekonomik yaşama ihtiyacını her geçen zaman diliminde artarak hissetmişlerdir. Bu gelişmeler doğrultusunda da karşılaştıkları problemlere çözümler aramışlardır. Yapılarda ısı yalıtımı bu çözümlerin başında gelmektedir. Mantolama malzemeleri ile ilgili bir çok çalışma 20. yüzyılın ilk yarısında yapılmış ama geliştirilen bu malzemeler yaşanılan petrol krizinin ardından kullanılmaya başlanmıştır. Yaşanan ekonomik zorluklar artık hayatımızın her alanında tasarruf yapmamızı gerektirdiği gibi enerji kaynaklarımızın azlığı ve çevre kirliliği de yaşamlarımızı ciddi olarak etkilemektedir. Bu nedenle mantolama bugünün ve geleceğin vazgeçilmezidir.

Tanım : Farklı iki ortam ve sıcaklıktaki ısı transferini engellemek amaçlı yapılan işleme ısı yalıtımı denir. Bu ısı transferini azaltmayı sağlayan malzemelere ısı yalıtım malzemeleri adı verilir. Isı yalıtım malzemelerinin en temel özelliği (λ) ısı iletim katsayısıdır. Isı iletim katsayısı yükseldikçe ısı yalıtım malzemeleri nin ısı yalıtım özelliği azalır. IS0 ve CENN Standardına göre ısı iletim katsayısı 0,065 W/mK degerinden küçük olan malzemeler ısı yalıtım malzemesi olarak kabul edilir.

MANTOLAMA NEDİR
Mantolama adı verilen Dış Cephe Isı Yalıtımı Sistemleri uzun yıllar öncesinden Avrupa ülkelerinde standartlarla çerçevelenmiş ve enerji tasarrufu amaçlı kullanılmaya başlanmıştır.Ülkemize maalesef gecikmeli gelen bu tasarruf sistemi sebebi ile enerji satan bir ülke iken dışarıdan enerji alan bir ülke konumuna gelmiş bulunmaktayız. Yerküre üzerindeki kaynakların hızla tüketildiği düşünüldüğünde tasarruf tedbirlerimizi almak için daha fazla gecikmememiz gerekliliği açıkça görülmektedir.

Yapılarımızda ısınma ve serinleme amaçlı kullandığımız kombi, kalorifer, klima ve benzeri cihazların sarf ettikleri enerji, dış cephe mantolama uygulamaları ile %50 azaltılabilmektedir. Eğer binalarımızın temel ve çatılarında da mantolama yapılmışsa bu oran %60’lara kadar çıkacaktır. Bu kadar önemli bir tasarrufun sadece kendi bütçelerimize değil ülke ekonomisine de önemli katkılar saglayacağı unutulmamalıdır. Binalarımızda en önemli ısı kayıpları kolon ve kirişlerden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle ile iç duvarlarda yapılacak Mantolama tatbikatları asla sonsuz ömürlü olamayacaktır, dış cephede ve bina duvarlarının tamamını kaplamadıktan sonra Mantolama sistemlerinde tatmin edici sonuç alınamaz. Sistemin ana prensibi hiçbir aralık kalmayacak şekilde yapının dışarıdan ısı yalıtım levhaları ile kaplanmasıdır.
Kolonlar, kirişler, duvarlar, pencere merkezleri, çıkma altları bir bütün olarak mantolanmalı ve yapının tamamı koruma altına alınmalıdır.

Dogru bir şekilde dış cephe kaplama sistemleri ile kaplanan bir binanin korozyon problemini bir daha yasamayacağını, yaşının sabitleneceğini ve mantolamanın bina ömrü kadar hizmet verebileceğini unutmamamız gerekmektedir. Yapılarda mantolama uygulaması ısınma için kullanılan enerjiden tasarruf edilerek gaz, kurum ve toz emisyonunu azaltıp çevre için doğrudan bir kazanç sağlar. Duvar, ısı köprüleri, zemin ve tavan yüzey sıcaklıklarının iç konfora olduğu kadar yapı kabuğu üzerinde de önemli etkileri vardır. Yeterli yalıtım yaşam kalitesine katkıda bulunur ve bina dokusunun korunmasına yardımcı olur.

Dış cephe mantolama için teknik verilere uygun olan ve olmayan çok çesitli ürünleri bulmanız mümkün. Mantolama uygulamasından maksimum derecede fayda sağlamak için ürün kalitesi teknik değerleri üstün malzemelere ek olarak Uugulamanın da hassas yapılması gerekmektedir. Ürün ve uygulamanın birleşmesi sonucunda Mantolama tam performans ile çalışacak size konforlu ve sağlıklı bir mekan oluşturacaktır.

Bu çözümde kullanılan bileşenler doğru nitelikte seçilmiş ısı yalıtım levhaları, levhaların yüzeye ankrajlanmasını sağlayan özel dübeller, yine levhaların yüzeye yapışmasını sağlayıcı özel yapıştırma harcı ve mantolamaya özel sıva harcı, sıva aderansini arttıran sıva filesi, boşluklarda kullanılmak üzere tasarlanmış alüminyum profillerden oluşmaktadır.

Ülkemizde dış cephe yalıtım ile enerji tasarrufunun yaygınlaştırılmasına yönelik TSE, Bayındırlık Bakanlığı ve Enerji Bakanlığı nezdinde gerçekleştirilen çalışmalar ile TS 825 “Binalarda Isı Yalıtım Yönetmeliği” standardı, Nisan 1998’de revize edilmiş ve Haziran 2000’den itibaren de yeni inşa edilecek yapılarda zorunlu bir standart haline gelmiştir. Mantolama uygulama zorunluluğu, belediyelerin ilgili bölümleri ve yapı denetim firmalarınca denetlenmektedir.

MANTOLAMA NASIL YAPILIR
Uygulama Öncesi: Kullanılacak yapıştırma harcı çimento esaslı olacak ise +5 ile +30 0C sıcaklıklar uygundur. Aşırı sıcak veya aşırı yağışlı havalarda iskelenin ağla kapatılması önerilir. Don tehlikesinin beklendiği durumlarda uygulamadan kaçınmak gerekir. Uygulama yapılacak yüzey nemli olmamalı, duvar ve sıvalar kurumuş olmalıdır. Yüzey sertliği önceden kontrol edilmeli, kirler temizlenmeli, sıva çatlakları tamir edilmelidir. Binanın yatay ve düşey düzlemde terazisinde olup olmadığı kontrol edilir. Yüzey eğrilikleri kaba sıva ile düzeltilmelidir. Bina yüzeyindeki su iniş boruları, anten, çamaşır demirleri vs. uygulamadan önce sökülür. Düşeydeki kaçıklığın çok fazla olduğu yüksek binalarda, her 3 katta bir yatay derzleme yaparak sorunu bu derzler arasında çözmek gerekir. Aksi takdirde en üst kata ulaşıldığında 15-20 cm. ler civarında sıva kalınlığı kullanmak gerekir ki pratik olarak bu imkansızdır.

Subasman Profilinin Yerleştirilmesi: Subasman profili su basman seviyesinin 20 cm. altında tespit edilir. Subasman profili kullanılacak levhanın kalınlığına göre seçilir. Profillerin kalınlığı piyasada genelde 33mm, 43 mm, 53 mm, 63 mm gibi boyutlarda, profil uzunluğu ise 2,50 m uzunlukta olmaktadır. Yatay bir şekilde terazisinde duvara sabitlenir. 50 cm.de bir vidalama yapılarak profil duvara çakılır. Yalıtım levhaları kalın ise vidalama daha sık olmalıdır. Profiller arasına 0,5-1,00 cm.lik genleşme derzi bırakılmalıdır. Duvar tam düz değilse arada boşluklar kalır. Bu durumda birtakım plastik takozlarla destekleme yapılır. Profili don seviyesine kadar indirerek buradan başlatmak gerekir. Bodrum katlarda da ısıtılan mekanlar varsa mutlaka bodrum duvarları da yalıtılmalıdır.

Mantolama Levhalarının Yapıştılması: Çimento esaslı yapıştırma harçları piyasada genelde 25 kg.lık kraft torbalarda satılmaktadır. Bir torba yapıştırma harcı içinde yaklaşık 6 lt. su bulunan kovaya yavaşça dökülür. Düşük devirli bir karıştırıcı ile karıştırılır. Hazırlanan karışım 8-10 dk. Kadar dinlendirildikten sonra 2-3 dk. daha karıştırılır. Artık yapıştırma harcı kullanıma hazırdır. Bu karışımın 2 saat içinde tüketilmesi gerekir. Yapıştırma harcı uygun şekilde hazırlandıktan sonra mala ile levhanın arkasına sürülür. Levhanın arka yüzeyinin dört kenarına ayrıca yüzeyin ortasına da 3 öbek şeklinde uygulanır. Sıvanın kenarlardan dışarı taşmasını önlemek için 0.5 cm. kadar içerden sürülmelidir. Arka yüzeyin ise en az %40 ının yapıştırıcı ile kaplanması gereklidir. Bina yüzeyindeki eğiklik 2 cm.e kadarsa bu yöntem uygulanır. 2 cm. den daha büyük eğiklikler önceden tamir harçları veya kaba sıvayla düzeltilmelidir. Arka yüzeyin tamamının yapıştırıcı harçla kaplandığı uygulamalar da vardır. Bina yüzeyi çok düzgün ise bu uygulama yapılabilir. Çimento harçlı yapıştırıcı m2 başına yaklaşık 5 kg. olarak uygulanmalıdır. Çimento harçlı yapıştırıcıların yanında poliüretan bazlı yapıştırıcılar da vardır. Bunlar, çimento harçlı yapıştırıcılara göre işçilik açısından daha pratiktirler. Ayrıca duvara çok iyi yapıştıklarından 10 metrelik yüksekliğe kadar dübelleme gerektirmemektedirler.

Mantolama Levhalarının Yerleştirilmesi: Levhalar, su basman profil seviyesinden başlanarak yukarıya doğru ilerlenerek yapıştırılır. Levhalar her sırada şaşırtmalı olarak yapıştırılmalıdır. Levhalar yapıştırıldıktan sonra düzgün bir mastar ve su terazisi ile yatay ve düşeyde terazisinde olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bina köşelerinde de her sırada yarım ve tek levhalar kullanılarak şaşırtmalı yapıştırma devam ettirilir. Pencere ve kapı boşluklarında, köşelere gelen levhalar L şeklinde kesilerek yapıştırılır. Levhalar arasında boşluk bırakılmamalıdır. Kalan boşluklar kesinlikle sıva ile doldurulmaz, bu boşluklar yine levhadan kesilen parçalarla doldurulmalıdır veya sprey yalıtım köpüğü uygulanmalıdır. Bina derz yerleri üzerine levha yapıştırılarak kapatılmaz. Aksi takdirde derz yerlerinde ciddi çatlaklar oluşacaktır. Buralarda derz profili kullanılır. Levhaların bina yüzeyinde çok uzun süre güneşe maruz kalması engellenmeli, iskelede branda kullanılmalıdır. Toprak seviyesinden itibaren darbeye açık olan yüzeylerde belli bir yüksekliğe kadar kullanılan levhaların basma mukavemeti en az 200 kPa ve tam daldırmadaki hacimce su emme değeri %1,5 un altında olmalıdır.

Mantolama Levhalarının Dübellenmesi: Yapıştırma harcı tam olarak kuruduktan sonra (en az 24 saat sonra) dübelleme işlemine geçilir. Binanın rüzgara göre konumu, rüzgar şiddeti, binanın yüksekliği gibi etkenler dübel sayısının belirlenmesinde rol oynar. Dübellemenin amacı levhaların duvarlara mekanik olarak tespit edilmesi ve zamanla levhaların koparak düşmesinin önlenmesidir. Genelde metrekareye 6 adet dübel uygulanır. Çok sık yapılan uygulama levha köşelerine 1er adet, levha ortasına 2 adet dübel uygulamasıdır. Bina köşeleri yüksek binalarda rüzgardan çok etkilenirler. Bu nedenle yüksek kotlarda bina köşelerinde dübel sayısı arttırılır. 8 m. yüksekliğe kadar 6 adet/m2 ; 8-20 m.ye kadar 8 adet/m2 ; 20 m. ve üstünde 10 adet/m2 dübel uygulanır. Bina ve pencere kenarlarında kenara 10-15 cm. mesafe bırakılarak dübelleme yapılır. Tuğla duvarlarda plastik çivili, beton yüzeylerde çelik çivili plastik geniş başlıklı dübeller kullanılır. Dübellerin hurda plastikten üretilmediğine emin olunmalıdır. Dübel yüzeyde en az 3 cm. genişlikte bir tutunma yüzeyine sabitlenmeli, gazbeton duvarlara en az 6 cm., tuğla duvarlara en az 5 cm., beton duvarlara en az 4 cm. girmelidir.Delik boyu, dübel boyundan 1 cm. uzun olacak şekilde açılmalıdır. Uzunlukları piyasada genelde 95mm-115 mm-135 mm gibi ölçülerde satılır. Gaz beton duvarlar için bu ölçü 160 mm.ye çıkar. Dübel uzunluğunu seçerken levha kalınlığı + yapıştırma kalınlığı (5mm) + kaba sıva payı (10 mm) + ankraj derinliği (50 mm) olarak hesap edilir. Ahşap yüzeyler için OSB dübelleri kullanılır. XPS ve EPS levhalarda plastik dübel kullanılırken taşyünü levhalarda çelik dübel kullanılır.

Birinci kat sıva: Dübelleme işlemi bittikten sonra sıva işlemine geçilir. Bu sıva, çimento esaslı, elyaf ve polimer katkılı ince agregalı bir sıvadır ve iki ayrı katman olarak uygulanır. İlk kat sıva yaklaşık 2 mm. kalınlığında uygulanır. Burada en önemli uygulama sıva filesi uygulamasıdır. Sıva filesinin file aralığı 3,5 x 3,5 , 4 x 4 veya 5 x 5 mm. dir. Alkali ortama dayanıklı, 145-160 gr/m2 ağırlıkta, cam elyafından üretilmiş olmalıdırlar. Yüksek darbe dayanımı gerektiren yerlerde en az 340 kg/m2 ağırlığındaki fileler kullanılmalıdır. Sıva filesi (donatı filesi) yukardan aşağı bastırılarak yaş sıvanın içine gömülür. Birleşme yerlerinde mutlaka 10 cm. birbiri üzerine bindirilir. Pencere ve kapı köşelerinde ayrıca çapraz halinde ek bir file katmanı daha uygulanır. Tam olarak kurumadan, sıva filesi ve profil uygulamaları yapıldıktan sonra ikinci kat sıva uygulamasına geçilir.

Profillerin Yerleştirilmesi: Köşe profili, denizlik uzatma profili, fuga profili gibi birtakım profiller tamamlayıcı eleman olarak yalıtım uygulamasında görev yaparlar. Köşe profilleri, bina köşeleri ve pencere-kapı kenarlarında kullanılır. Hem düzgün bir kenar elde etmek, hem de köşeleri darbelere karşı korumak için metal veya plastikten imal edilmişlerdir. Kendiliğinden fileli olanları tavsiye edilir. Konsol ve balkonların yatay köşelerinde ise damlalıklı köşe profilleri kullanılmalıdır. Damlalıklı profiller sayesinde suyun cepheden uzaklaştırılması kolaylaşacaktır. Bina dış yüzeyine yapılan ısı yalıtımı neticesinde binanın dış kabuğu kalınlaşacaktır. Dolayısıyla ikamet edilen yapılarda önceden yerleştirilmiş pencere denizlikleri kısa kalacaktır. Bu sorunu çözmek amacıyla denizlik uzatma profilleri yerleştirilir. Denizlik uzatma profillerinin üzerine basılmamalı, yük bindirilmemelidir. Binalarda estetik görünüm amacıyla levhalar üzerine fugalar açılabilir. Bu durumda yine ilk kat sıva yapıldıktan sonra fuga profilleri kullanılmalıdır. Fileli fuga profilleri de vardır.

İkinci Kat Sıva: İlk kat sıva uygulaması tam olarak kurumadan ikinci kat sıva uygulamasına geçilir. İlk kat sıva ile birlikte toplam kalınlığı 3-4 mm.yi bulur. Toplam sıva miktarı 5 kg/m2 olarak hesap edilir. Sıva kalınlığının 2/3 ü file altında, 1/3 ü file üstünde kalmalıdır. Yani sıva filesi, dış tarafa biraz daha yakın olmalıdır. Sıva filesinin, levhalara temas etmemesi gereklidir. İkinci kat sıva uygulaması, geniş yüzeylerde ara vermeden devam ettirilmelidir. Bu nedenle son kat uygulanırken yeterli eleman bulundurulmalıdır.

Son Kat Dekoratif Kaplama: Sıva tabakası tamamen kuruduktan sonra artık son kat kaplama aşamasına geçilir. Burada birkaç seçenek vardır: 1- Yüzey astarlandıktan sonra çimento esaslı, mala ile uygulanan son kat dekoratif sıva ile yüzeye tekstürlü bir görüntü verilir ve son olarak üst kata silikon takviyeli akrilik dış cephe boyası uygulaması yapılır. 2- Yüzey astarlandıktan sonra akrilik emülsiyon esaslı renkli sıva uygulaması yapılabilir. Çelik veya plastik mala ile uygulanır. Uygulama kalınlığı 2 mm.dir.

MANTOLAMA NE KADAR SÜREDE YAPILIR
Bina ısı yalıtımı uygulamaları için gereken süre; yapının ihtiyaçları, büyüklüğü ve yalıtım uygulamasında çalışacak kişi sayısıyla ilişkili olarak belirlenir. Genel olarak mantolama, orta büyüklükteki bir bina için 1-4 haftalık zaman zarflarında tamamlanır. Tabii ki hava koşulları bu süreyi olumlu veya olumsuz etkilemektedir.

YENİ BİNA MANTOLAMA
Yapım aşamasında gerekli detaylar önceden dikkate alındığı sürece yeni binalarda ısı yalıtım sistemi uygulamaları eski binalara nazaran tatbikatlar daha kolay yapılabilecektir. Karotlar yağmur suyu gider borularının kanalları açılırken mantolama payının bırakılmasına dikkat edilmelidir, çatı parapetlerinin ve gizli derelerinin günümüzün yüksek kaliteli malzeleriyle izole edilmesi ve pencere denizliklerinde yine mantolama payının ve düşünülüyorsa dekoratif söve kalınlıklarında dikkate alınmasi sistem uygulamaları yapılırken karşılaşılması muhtemel birçok problemi ortadan kaldıracaktır. Yeni binalarda mantolama altına kaba sıva yapılması teknik olarak bir mecburiyet olmamakla beraber sistem uygulamalarının daha problemsız uygulanabilmesi için fayda sağlanacaktır.

BİNA MANTOLAMA
Oturulan binalarda yapılan ısı yalıtım sistemi uygulamaları yeni binalara nazaran daha zordur bunun sebebi özellikle denizlik altlarında, parapet kenarlarında, yağmur suyu giderlerinde, balkon kapılarında yaşanması muhtemel sorunların yoğunluğundandır

Pence Denizlik Altları: Mantolama uygulamalarında ısı yalıtım levhalarının kaplanmasıyla beraber çoğu binada mermer denizlik damlalıkları kapanmaktadır ve bu şekilde yapılan uygulamalarda önlem alınmaz ise yağmur sularını pencere merkezlerinden cepheye akması ve kirliliğe sebep olması kaçınılmaz sondur. Söz konusu problemi ortadan kaldırmak için eski binalarda mantolama sonrası denizlik altlarını pvc veya aliminyum damlalık profili konması tartışmasız bir mecburiyettir.

Parapet Kenarları: Ülkemizdeki eski binalarda maalesef çatı parapetlerini gerekli izoleleri yapılamamıştır. Çatı derelerindeki mevcut problemleri öncelikle olarak çözünmedikten sonra yapılan mantolama uygulamaları için ileri dönemde tehlike arz etmektedir.

Yağmur Giderleri: Mevcut yağmur su giderleri mantolama yapılırken kesinlikle duvarda sabit bırakılmamalıdır. Isı yalıtım levhalarının arasında kalacak gider borulari ısı köprüsü oluşturabileceği gibi ilerleyen dönemlerde onarım istemesi dahilinde mantolama ya da zarar verecektir. Bu vesile ile uygulamalar sırasında giderlerin tamamı sökülmeli çıkış ve iniş noktalarında gerekli dirsek parçaları kullanılarak mutlaka mantolama tatbikatlarının dış yüzeyine alınmalıdır.

Balkon Kapıları: Balkon iç duvarlarının sistem uygulaması yapılırken dışa ve duvara doğru açılan kenar balkon kapıları gerekli mesafeye sahip değilse ısı yalıtımı levhaları ile dar bir açıda çarpışacak ve kapının kullanılabilirliği önemli ölçüde sekteğe uğrayacaktır. Bu sebeple balkon iç duvarlarında gerekli görünen yerlerde ince ısı yalıtımı levhaları kullanma mecburiyeti olabilir.

MANTOLAMA UYGULAMALARININ ÖNEMİ
Giderek artan enerji fiyatları, aile bütçesinden ısınma için ayrılan parayı artırmaktadır. Tüketilen enerjinin yaklaşık üçte biri konutlar için sarf edildiği söylenebilir. Bu nedenle, binalarda ısı kayıplarını iyi bir tasarımla minimuma indirmek gerekir.
Binaların ömrünü uzatmak ve değerini korumak için, binalar iç ve dış etkenlerden doğru biçimde korunmalıdır. Bu noktada dikkat edilmesi gereken hususların başında, mantolama ve doğru malzeme seçimi gelir. Binalarda iç ortam ile dış ortamı birbiriden ayıran ve bina zarfı olarak tanımlanan duvarlar, pencereler, kapılar, tavan, çatı ve döşemelerden oluşan yapı elemanları dış etkenlerden korunmalıdır. Ayrıca kullanım amacına uygun olarak sağlık ve konfor şartları yapı içinde sağlanmalıdır.

Yapı elemanları üzerinden farklı sıcaklıktaki iç ve dış ortam arasında ısı kaybını veya ısı kazancını azaltmak için yapılan işlemlerin tümüne ısı yalıtımı adı verilir. Isı yalıtımının esas amacı ısı kaybını veya ısı kazancını azaltmaktır.

Binalarda ısı kaybeden yüzeyler yeterince yalıtılmadığı takdirde ısı kaybı ve buna bağlı olarak işletme giderleri artmaktadır. Bu nedenle, daha proje başlangıcında mimar ve mühendis işbirliği sağlanarak, hem sabit yatırımlar, hem de işletme masrafları azaltılır.

Isıl sorunların öncelikli önemi, doğal çevreyle, yapma çevre (mekân) arasında ayırıcı bir yapı elemanının varlığını gerektirir. Mekân dışında kalan doğal atmosfer, mevsim, gece-gündüz, coğrafi enlem, yön ve benzeri parametrelere bağlı olarak ısıl yönden sürekli değişik bir karakter gösterir. Böyle bir değişkenlik içerisinde insanın kendisini dış etkilerden koruyabilmesi, sağlıklı bir şekilde yaşayabilmesi için gerekli konfor koşullan en iyi düzeyde sağlanmalıdır. Bu gereklilik mekân elemanları ve ilâve enerjiyle sağlanır. Yaz-kış ve gece-gündüz arasındaki ısıl farklılıklar mekânın tasarlanmasında veri oluşturan tasarım parametrelerinden birisidir. Soğuk dönemde mekânı sıcak tutmak, sıcak dönemde de mekânı serin tutabilmek için gerekli enerjiyi minimum düzeyde tutabilecek uygun tasarlanmış elemanlara ve malzemelere gereksinme vardır. Ancak, iki mekân arasında bir sıcaklık farkı oluştuğunda da aradaki ayırıcı elemanda önemli ısıl sorunların ortaya çıkacağı bilinmelidir.

İnsanların yaşadığı mekânlarda ısı akımlarıyla birlikte onun ayrılmaz bir parçası olan buhar akımları ve bunların birlikte oluşturacağı sorunlar da gündeme gelir.

Isı yalıtımı enerji tasarrufu sağlamakla birlikte, doğru mantolama malzemesinin seçimiyle iklimsel ve işitsel konforun yanı sıra yapılarda yangın güvenliği de sağlanabilmektedir. Yalıtım sayesinde, ısı kayıp ve kazançları azaltılarak enerji tasarrufunun sağlanması, çevrenin korunması ısıl konfor ve gürültü denetiminin sağlanması, yapı elemanlarında ve yüzeylerde yoğuşmanın azaltılması, ısıtma, soğutma ve enerji sistemlerinde işletme verimliliğinin arttırılması ve yapı elemanlarının dış etkilerden korunması mümkün olabilmektedir.

Yapılarda ısı etkilerinden korunmanın önemini şu şekilde sıralayabiliriz.

- İnsanların oturduğu veya çalıştığı binalarda ısı etkilerinden korunma; insan sağlığı, onarım giderleri, yakıt ekonomisi ve ilk yapım giderleri açısından önemlidir.
- Isı etkilerinden yeterli olarak korunma sağlığa uygun, huzur verici hacimlerin elde edilmesinin ilk şartıdır.
- Hacimlerin ısı ihtiyacı ve bunu sağlamak için yapılan ısıtma giderleri, hacmi çevreleyen yapı bileşenlerinin ısı yalıtma özelliklerine bağlıdır.
- Isı etkilerinden yeterli korunma, hacmi çevreleyen yapı bileşenlerinin yüzey ve içlerinde terlemeyi, tesisat borularının donmasını ve bunlara bağlı olarak meydana gelen zararları önleyerek, yapının işletim, bakım ve onarım giderlerini azaltır.

Selçuk Yapı olarak, dış cephe mantolama uygulamasını önemle tavsiye etmekteyiz.

NELERE DİKKAT ETMELİYİZ

1- Dış cephe mantolama yaptırırken mantolamada en az 3 cm v üzeri ısı yalıtım levhası kullanınız.
2- Isı yalıtımı levhasının üzerine en az 6 adet 12 cm lik pvc dübel kullanınız.
3- Isı yalıtım levhası yapıştırıcısının kaliteli olmasına özen gösteriniz.
4- Dış cephe mantolama ısı yalıtımı levhasının beyaz, siyah veya gri olmasına dikkat ediniz.
5- Yüksekliği 6.50 m nin üzerinde olan binalarda 22-24 dansite ısı yalıtım levhası kullanmayınız.
6- Mantolama uygulamasını dairenizin içinden yaptırmamaya dikkat ediniz. Dış izolasyon uygulamaları tam ısı yalıtımı sağlamaktadır.
Mantolama yaptırmayı düşünen konut yöneticilerinin dikkat etmesi gereken hususlar kısaca açıklanmaya çalışılmıştır.

MANTOLAMA ÇEŞİTLERİ

DIŞ CEPHE MANTOLAMA
Dışarıdaki ısıyı içeri sokmadan, bina içerisindeki ısıyı muhafaza etmek amacı ile bina kabuğunun ısı yalıtım malzemeleri ile kaplanmasıdır. Günümüzde ne çok tercih edilen ısı yalıtımı sitemidir.
Kullanılan malzemeler : EPS, XPS, Karbonlu EPS, Taşyünü ısı yalıtım levhaları.

İÇ CEPHE MANTOLAMA
Uygulama şekli dış cephe kaplama daki gibidir , duvarlar ısı yalıtım malzemeleri ile kaplanır ve boyanır, kaplama üzerinde alçıpan uygulaması da yapılabilmektedir.
Kullanılan malzemeler : EPS, XPS, Karbonlu EPS, ısı latım levhaları kullanılabilir.

ORTADAN MANTOLAMA
İki masif yapı kabuğu ve bunların arasında yer alan ısı yalıtım katmanının oluşturduğu çift kabuk dış duvar sistemi ortadan ısı yalıtımılı dış duvar olarak adlandırılabilir.
Kullanılan malzemeler : Ortadan ısı yalıtımlı dış duvarlarda, camyünü, taşyünü, ahşapyünü. koyunyünü, mineral lifli plak ısı yalıtım malzemeleri, EPS ve XPS sert köpük, poliüretan sert köpük, genleştirilmiş üreformaldehit köpük vb. plak üreten ısı yalıtım malzemeleri, cam köpüğü ya da genleştirilmiş perlit veya verniküit, bims vb taneli yalıtkan dolgu malzemeleri ısı yalıtım malzemeleri olarak kullanılmaktadır.

DÖŞEMELERDE MANTOLAMA
Zemine oturan döşemelerde, bünyesine su emmeyen ve yüksek basma mukavemetine sahip XPS levhalar kullanılmalıdır. Isıtılmayan bodrumların üzerinde yer alan döşemelerde, Mantolama bodrum tavanına tespit edilerek, zemin katların döşemelerden kaynaklanan ısı kayıpları engellenmiş olur.

ÇATILARDA MANTOLAMA
Çatı arasında yürünmesi gerektiğinde, ahşap kadronlar üzerine kalaslarla yürüme yolu inşa edilmelidir. Yalıtım malzemesi eğer yüke maruz kalacak ise şilte tipi ürünler yerine levha formunda sert mantolama malzemeleri kullanılmalıdır. Uygulama yapılacak çatı döşemesinin üstü, toz, kir harç artıklarından temizlenerek veya döşeme betonu üzerine mala perdahlı ince şap uygulaması yapılarak, düzgün bir zemin temin edilir. Düzgün yüzey üzerine yoguşma tahkikinin sonuçlarına göre buhar dengeleyici serilir ve kalınlığı TS 825 “Binalarda Isı Yalıtım Kuralları Standardı”na göre belirlenmiş mantolama malzemeleridöşenir.

ISI YALITIM MALZEMELERİNE GÖRE MANTOLAMA ÇEŞİTLERİ

EPS MANTOLAMA
Expanded Polistren köpük (EPS),petrolden elde edilen, termoplastik, kapalı gözenekli, tipik olarak beyaz renkli bir ısı yalıtım malzemesidir. EPS levhalarının bünyesindeki çok sayıda (1 m3 EPS'de 3-6 milyar) küçük kapalı gözenekli hücreler içinde, % 98'i hareketsiz ve kuru hava bulunmaktadır. EPS ısı yalıtım levhalarının ekonomik ve üstün ısı yalıtım özellikleri bu şekilde sağlanır. Ürünün performansı kullanım ömrü boyunca sabit kalır. Kalınlığı
incelmez, ısı iletkenliği azalmaz, özelliklerinde hiçbir bozulma meydana gelmez. EPS istenilen yoğunluklarda üretilir. Yalıtım amacıyla genellikle 15-30 kg/m3 yoğunluklarda kullanılan EPS levhalar çok hafiftirler ve cepheye fazla yük getirmez.
Uygulandığı yerler : Bina iç ve dış duvarları.

KARBONLU EPS MANTOLAMA
Karbonlu EPS, içeriğindeki grafit ısı reflektörleri sayesinde yalıtım özelliği geliştirilmiş bir EPS (Expanded Polistren) çeşididir. Karbonlu EPS'ye gri rengini veren de içeriğindeki bu grafit ısı reflektörleridir. Grafit, sıcak ve soğuğu daha iyi yansıtarak konvansiyonel EPS'ye göre ısı yalıtımının daha iyi olmasını sağlar. karbonlu EPS düşük yoğunluklarda bile Isı İletkenlik Grubu 035'e dahildir (TS 7316 EN 13163). Düşük yoğunluklarda ısı iletkenlik grubunun 035 olması sayesindekonvansiyonel EPS'ye göre çok daha az ya da daha ince malzemeyle aynı ısı yalıtımı sağlanmaktadır.
Uygulandığı yerler : Bina iç ve dış duvarları.

XPS MANTOLAMA
Polistirenden üretilen Extrude Polistren sert köpük XPS, homojen hücre yapısına sahip, yalıtım amaçlı üretilen bir ısı yalıtım malzemedir. Ekstrude Polistren malzemeler (XPS), basma mukavemeti yüksek, ısı iletkenlik değerleri iyi, B1 yangın sınıfında, bünyesine su almayan ve nemden etkilenmeyen malzemelerdir.
Uygulandığı yerler : Bina iç ve dış duvarları. zemin izolasyonlarında,subasmanlarda,çatı izolasyonlarında

TAŞYÜNÜ MANTOLAMA
Taşyünü, bazalt taşının 1350°C-1400°C’de ergitilerek elyaf haline getirilmesi sonucu oluşur. Bazalt taşı,inorganik hammaddedir ve yerli olarak temin edilmektedir.Taş yünü, kullanım yeri ve amacına göre farklı boyut ve teknik özelliklerde üretilebilir. Değişik kaplama malzemeleri ile şilte, levha (plaka), boru ve dökme şeklinde üretilebilen taş yününün ısı yalıtımı, ses yalıtımı, akustik düzenleme ve yangın yalıtımı amacıyla kullanılmaktadır.

FUGALI MANTOLAMA / YALI BASKI MANTOLAMA
Fuga, dış cephe kaplamaları arasında genleşme ve çatlamayı önlemek ve estetik görünüm sağlamak amacı ile kullanılan dış cephe ürünüdür. Fugalı Mantolama uygulamasında fuga hem estetik bir görünüm sağladığı için, hem de,uygulamada dekoratif sıva ve boya uygulama aşamasında ek oluşturmadan sonlandırma sağladığı için kullanılır.

MANTOLAMADA YAPILAN HATALAR
Mantolama uygulama teknikleri son beş yıldır, gittikçe artan bir ivme ile uygulanan dış cephe mantolama, ağırlıklı olarak İstanbul merkezli olup, diğer illere de hızlı bir şekilde yayılmaya başlamıştır. Bu süreçte, bazı uygulamalarda dış cephe mantolama şirketleri bilgi ve tecrübe eksikliği nedeni ile hatalar yapmış, mantolama sistemlerinin uygulandığı binalarda, mantolamadan beklenen performansın aksine, performans kayıpları ve bazı hasarlar gözlemlenmiştir.
Bu problemlerin ana kaynağı, sektörde yeterli sayıda tecrübeli uygulamacı firmanın olmamasıdır. Tecrübesiz ve bilgisiz uygulamacıların, haksız fiyat rekabeti ile proje sahiplerini etkileyerek uygulama işlerini almaları ve problemli uygulamalara yol açmalarıdır. Diğer bir neden de, mantolama sistemi üreticisi firmaların yanı sıra, pazarda toplama malzemeler ile yapılan uygulamalarda oluşmuş ve oluşacak olan problemlerdir.
Pazarda görülen problemlerin nedenlerini şu başlıklar altında toplayabiliriz; 

TEKNİK OLARAK YANLIŞ YAPILAN UYGULAMALAR 
"Deneme yanılma yöntemi"  ya da "olsa olsa metodu" olarak isimlendirebileceğimiz yöntemler insaat sektöründe sıkça rastladığımız uygulamalardır. Bu çerçevede, boyut stabilitesi olmayan levhaların altına ısı yalıtım levhalarının montajı ile yapılmış bir uygulama görülmektedir. Birbiri ile uyumlulukları (su buharı geçirgenlikleri, su emme değerleri, yapışma ve kopma değerleri, genleşme ve shrink özellikleri v.b) test edilmemiş malzemeler arasındaki ısıl farklılıklar sonucu boyut değişimleri ve bu değişim sırasında malzemelerin birbirini itmesi nedeni ile de hasar oluşmustur. İlk maliyeti ucuz gibi görünen bu uygulamada, hasar yıllar içinde devam edeceğinden yapılan tüm harcamalar boşunadır ve uygulama maliyetleri yüksektir.
 
İç yüzeylerden yapılan yalıtımlarda, ısı köprüleri için önlem alınmadığında, özellikle mantolama yapılan cephelere komşu kolon, kiriş ve döşemelerde yoğuşma oluşmakta, dolayısı ile ısı kayıpları kaçınılmaz hale gelmektedir. 

GENEL UYGULAMA HATALARI 
1. Dübel montajlarının yanlış yapılması,
2. Dübel deliğinin büyük açılması,
3. Kalitesiz dübel kullanılması (düsük sıcaklıklarda kırılganlaşan,taşıma gücü zayıf v.b.,)
4. Bina rüzgar yüklerinin dikkate alınmaması sonucu eksik dübel kullanımı,
5. Isı yalıtımı levhasısıvasının ince yapılması (2mm.) sonucu sıvada dökülme problemleri,
6. Isı yalıtım levhalarının şaşırtmacalı olarak yerleştirilmemesi,
7. Donatı filesinin kalitesiz olması, alkali dirençli olmaması,
8. Donatı filesi uygulamasında file bindirmelerinin yapılmaması,
9. Isı yalıtım levhalarının arasında 2-4 mm. boşluk bulunması halinde bu boşluğun harç veya sıva ile doldurulması,
10. Su yalıtımı ile mantolamanın birleşim detaylarının iyi çözülmemesi
11. Binalardaki parapet üstlerinin bir harpuşta ile korunmaması
12. Ahşap, kiriş, sundurma direkleri gibi elemanlar ile ısı yalıtım sistemi birleşim detaylarının doğru çözülememesi de pazarda karşılaşılan hatalardan başlıcalarıdır. 

DETAY EKSİKLİKLERİ VE PROBLEMLERİ 
1. Yağmur borularının ve paratoner hatlarının sistemin içine gömülmesi,
2. Balkon ve bina çıkmalarındaki detayların çözülememesi nedeni ile ısı köprülerinin oluşması uygulama teknikleri
3. Dilatasyonlarda profil kullanılmaması veya yanlış ve uygun olmayan profillerin kullanılması,
4. Yağmur ve kar sularının birikebileceği yanlış detayların sonucunda sistemin su emmesi, mantolama sisteminde hasarlar oluşturan problem kaynaklarıdır. 

UYGUN OLMAYAN MALZEME SEÇİMİ 
1. B1 yangın sınıfında olmayan EPS kullanılması,
2. Isı yalıtım levhalarının mantolama sistemi için uygun olmaması;
a. Standartlara uymayan ve sıva tutucu bir emprenye sistemi olmayan taşyünü,
b. Standartlara uymayan, boyut stabilitesi kazanmamış (dinlendirilmemiş) EPS,
c. Standartlara uymayan, düşük yoğunluklu, zırhlı XPS,
d. Ölçüleri uyumsuz profillerin kullanımı da mantolama sisteminin verimliliğini olumsuz etkileyen sorunlar arasındadır. 

ZEMİN PROBLEMLERİ
1. Tozuyan, kirli, yağlı yüzeyler,
2. Tuz kusması olan cepheler,
3. Yosun ve bakteri üremiş cepheler,
4. Düzgün olmayan, gevşek zeminler, mantolama uygulamalarından önce çözümlenmemeleri halinde sorun
oluşturacak problem kaynaklarıdır.

MALZEME DEPOLAMA HATALARI
1. Isı yalıtım levhaları, direkt güneş altında, yağmura karşı korunmasız halde stoklandığında,
2. Isı yalıtım levhaları, gelişigüzel bir sekilde stoklandığında
3. Mineral mantolama levhaları büküldüğünde hasar gördüklerinden, mantolama uygulamalarında kullanılmaları doğru değildir.
​

DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR

1. Sürme esalı ısı yalıtım malzemeleri de vardır. (YANLIŞ)
Boya veya benzeri malzemeler ile ısı yalıtımı yapılamaz. Isı yalıtımı, ısı iletkenlik katsayısı düşük, belirli bir kalınlığı olan mantolama malzemeleri ile yapılır. Kalınlık arttıkça ısı yalıtım miktarı artar. Sıva ve dış cephe boya tabakaları ısı yalıtımı yapamaz. 

2. Sıcak bir bölgede yaşıyoruz, ısı yalıtımı yaptırmamıza gerek yok. (YANLIŞ) 
Isı yalıtımı kışın ısıtmak, yazın serinlemek için harcadığımız enerji ve yakıttan tasarruf sağlar. Bir binanın soğutulması, ısıtılmasından daha fazla enerji gerektirdiği için sıcak iklim bölgelerinde de mutlaka ısı yalıtımı yapılmalıdır. 

3. Binamızın duvarları gaz beton ile örülmüştür, ayrıca ısı yalıtımı yaptırmamıza gerek yoktur. (YANLIŞ) 
Gaz betonlar yapı malzemeleri olup, ısı yalıtım malzemeleri /  mantolama malzemeleri değildir. Yapı hangi malzemeden olursa olsun, kolon ve kirişler dahil olmak üzere tüm cepheler, çatı ve taban mutlaka ısı yalıtım malzemeleri ile yalıtılmalı ve pencerelerde özel kaplamalı yalıtım camı üniteleri ve yalıtımlı doğramalar kullanılmalıdır. 

4. Binamız özellikle kuzey cephesinden soğuk alıyor. Sadece kuzey cephesine mantolama yaptırmamız yeterli olacaktır. (YANLIŞ) 
Sadece tek cephede yapılan izolasyon ısı köprüleri oluşturur. Isı kayıpları iletim yoluyla oluştuğu için yalıtımın yapılmadığı diğer cephelerde ısı kaybı devam edecektir. Bu nedenle tüm yapı bileşenlerinde (çatı, duvar, döşeme, çıkma, cam ve doğrama) ısı yalıtımı yapılmalıdır. 

5. Isı yalıtımını kendi başıma ya da tanış ustalar vasıtasıyla uygulayabilirim. (YANLIŞ) 
Binanız mutlaka işin uzmanları tarafından incelenmeli ve sorununuzun çözümüne yönelik olarak yapılacak dış cephe ısı yalıtımı uygulamaları konusunda deneyimi olan yalıtım mantolama firmaları tarafından yapılmalıdır. 

6. Dış cephemize cam mozaik, PVC, alüminyum vb. dış cephe kaplama malzemeleri yaptırırsak ısı yalıtımı yaptırmama gerek kalmaz. (YANLIŞ)
Kaplama malzemeleri ısı yalıtımı yapamaz. Bu malzemelerin işlevleri ile ısı yalıtımını karıştırmamak gerekir.

AVANTAJLARI
1- %50’ye varan enerji tasarrufu
2- Rutubetsiz, konforlu yaşam koşulları
3- Nefes alan, bina fiziğine uygun salıklı bir dış cephe kaplaması
4- Bina bakım, onarım masraflarının azalması
5- Bina ömrünün uzaması
6- Daha az yakıt tüketimi ve hava kirliliğinin önlenmesi
7- Ülkemiz ekonomisine katkı sağlar.

MANTOLAMA NASIL YAPILIR?
Mantolama Uygulamaları 7 Aşamada gerçekleştirilir.

1-Mantolama Yapılacak Yüzeyi Hazırlama
Yüzeyde toz ve yağ gibi yapışmayı azaltıcı maddeler varsa bunlar temizlenir ayrıca dökülme ve kabarma olan bölgeler güzelce fiçalanarak temizlenir. Mantolama levhaları nın yapışacağı yüzey düzgün ve temiz olmalıdır.
 
2-Su Basman Profili nin yerleştirilmesi
Su basman profilleri mantolamada kullanılmak istenen levhaların enine (kalınlığına) göre belirlenir ve yerleştirilir.
 
3-Isı Yalıtımı Levhalarinin yapıştırılması
Yapıştırma harcı uygulanmıs levhalar, levhalar arasinda bosluk kalmamasina dikkat ederek duvara yapıştırılır.
 
4-Isı Yalıtım Levhalarının Dübellenmesi
Yapıştırma işleminden sonra ısı yalıtım levhalarının performansını ve sürekliliğini uzun ömürlü bir şekilde sürdürmesi için ısı yalıtım levhaları dübellenir.
 
5-Köşe Profilinin Yerleştirilmesi 
Köşelerde rüzgar ve su etkileri ile levhalar arkasında zamanla oluşabilecek ayrılma risklerini önlemek ve düzgün bir köşe oluşturmayı kolaylaştırmak köşe profilleri yerleştirilir. Dilatasyon, damlalık ve denizlik profilleri gerekli bölgelerde kullanılır.
 
6-Dış cephe sıva Katlarının Oluşturulması ve Donatı Filesinin Yerleştirilmesi
ısı yalıtım levhalarının üzerine ilk kat sıva atılır. İlk kat sıvayı hemen takiben, donatı filesi ilk kat sıvanin üzerine hafifçe gömülerek yerleştirilir. Sıva kurumadan ikinci kat sıva uygulamalası yapılır.
 
7-Dış Cephe Boya
Boyama işlemine geçildiğinde direk dış cephe boya uygulayabilir veya sıva üzerindeki hataları örtmek için mineral sıvı uygulanıp üzerine dış cephe boyası uygulayabiliriz. Desenli dış cephe boyaları ile de sıva hatalarını örtmekte kullanılabilir.

MANTOLAMA NEDEN YAPILMALIDIR?
Ülkemizde yıllık enerji tüketiminin %37'si sanayide, %22'si ulaştırmada, %5'i tarımda, %3'ü diğer sektörlerde ve %33'ü konutlarda tüketilmektedir. Konutların ise maalesef sadece %5'i uygun ve doğru şekilde izole edilmiş durumdadır. Buradan da anlaşılacağı üzere %28 lik bir bölüm halen enerjisini boşa harcamaktadır.

Bu durum ülke ekonomisinin yanı sıra bireysel anlamda da bina ve mesken sahiplerinin ekonomisini ciddi anlamda zarara uğratmaktadır. Özellikle içinde bulunduğumuz küresel kriz ve bunun neticesinde ülkemizdeki enerji harcamalarinın son bir sene içerisinde %77'ye yakın zam görmesinden dolayı dış cephe ısı yalıtımı ekonomik anlamda bir ihtiyaç haline gelmiştir.

Bu tabi ki ekonomik ve içinde bulunduğumuz ülke şartlarından dolayı en önemli kriterlerinden biridir.
 
Bununla beraber ısı farklı sıcaklıklara sahip ortamlarda daima sıcaktan - soğuğa doğru geçerek bir denge oluşturma eğilimindedir. Bu da evlerinizdeki ısının devamlı olarak zayıf noktalar bularak havaya karışması anlamına gelmektedir.
 
Özellikle kombi ile ısıtılan binalarda kombi cihazlari üzerindeki termostatlar bulundukları mekanın ısısına göre kendi çalışmalarını düzenlemektedir. Devamlı olarak ısı kaçağı bulunan bir mekanda cihaz %40 oranında daha fazla tüketime geçmektedir. Bu da ev ekonomisine önemli bir maliyet getirmektedir. Uygun koşullarla dış cephe kaplamaları fiyatı ile ev ekonomisine gelen ek yük ortadan kaldırılabilir. Isı yalıtım uygulaması kısa süre içerisinde kendini amorti eden bir yatırımdır.

Mantolama sistemleri binalarda kullanılan detaylara bağlı olarak %50'ye varan ısı tasarrufu sağlamaktadır. Tabii ki bu sadece oran bazında elde edilmiş bir sonuç değildir. Yıllardır çalıştığımız müşterilerimizden birebir olarak aldığımız direk sonuçlarla da test ettiğimiz bir orandır. Dış cephe mantolama nın faydası çoktur. Sonuç olarak bina mantolama uygulamaları bu nedenle hızla yapılmaktadır. 
Yukarda belirttiğimiz şartları göz önüne alacak olursak gerek ülke ekonomisi gerekse bireysel ekonomi için ve her şeyden önemlisi sağlıklı bir ortamda yaşam için dış cephe ısı yalıtımı uygulamasını önemle tavsiye etmekteyiz.